Tekst: Grzegorz Ignaczewski, Agraves
Europejski Zielony Ład (Green Deal) już od przyszłego roku będzie miał wpływ niemal na każdą dziedzinę europejskiej gospodarki. Głównym założeniem jakie przyświeca tej koncepcji, jest osiągniecie przez Europę neutralności klimatycznej do 2050 roku. Na realizację tego ambitnego celu mają pracować wszystkie sektory, jednak najwięcej uwagi Green Deal poświęca na dostosowanie energetyki, transportu i rolnictwa.
W sektorze agro szczególny nacisk będzie położony na ograniczenie wpływu produkcji rolnej na środowisko i klimat, zakładając ograniczenie stosowania nawozów czy środków ochrony roślin. I to dość radykalnie – do 2030 roku mamy ograniczyć stosowanie chemicznych środków ochrony roślin o połowę, a zużycie nawozów o 20% - przy jednoczesnym ograniczeniu strat składników pokarmowych (azot, fosfor) o połowę.
Nadzieja w nowych technologiach
Czy sprostanie tym wyzwaniom musi oznaczać zmniejszenie intensywności produkcji? Niekoniecznie. Odpowiedzią na wymagania Zielonego Ładu mogą być nowe technologie – w tym wykorzystanie narzędzi rolnictwa precyzyjnego. Automatyczne prowadzenie, kontrola pracy sekcji opryskiwacza czy rozsiewacza, zmienne dawkowanie to dziś nie science-fiction, ale realne narzędzie, jakie można wykorzystać w produkcji rolnej. Takie rozwiązanie nie tylko przybliżają nas do realizacji celów Zielonego Ładu, ale także przynoszą realne oszczędności po stronie kosztów produkcji, co dziś nabiera szczególnego znaczenia.
Taka idea przyświecała także twórcom unijnych strategii – wykorzystajmy nowe technologie by lepiej chronić środowisko i klimat, a jednocześnie nie ograniczać produkcji gwarantującej bezpieczeństwo żywnościowe 400 mln Europejczyków. Dlatego w nowej Wspólnej Polityce Rolnej, z którą będziemy mieli do czynienia od 2023 roku, przy podziale unijnych funduszy na inwestycje w sektorze rolnym, szczególny nacisk kładzie się na wykorzystanie innowacji, nowych technologii i rozwiązań cyfrowych wspomagających produkcję rolniczą.
Od nowoczesnych technologii w rolnictwie nie ma odwrotu.
Wsparcie rolnictwa precyzyjnego
Widać to dobitnie również i w polskim Krajowym Planie Strategicznym, czyli planie rozdysponowania przypadających nam unijnych funduszy na rolnictwo w latach 2023-2027. Analizując cele poszczególnych programów, ich zakres wsparcia czy potencjalne kryteria wyboru projektów, wszędzie spotykamy się z priorytetowym traktowaniem inwestycji innowacyjnych, wpływających na cyfryzację, automatyzację działalności rolniczej, a przede wszystkim wykorzystanie rozwiązań rolnictwa precyzyjnego. Wygląda więc na to, że będzie to temat przewodni unijnej polityki rolnej w najbliższych latach.
W Krajowym Planie Strategicznym, który wejdzie w życie już od przyszłego roku i zastąpi między innymi obecny PROW, znajdziemy kilka programów oferujących wsparcie inwestycji w gospodarstwach rolnych. Sporo się jednak zmieni. Część pomocy będzie oferowana nie w postaci doskonale znanych od wielu lat dotacji, a w formie instrumentów finansowych – a konkretnie gwarancji spłat kredytów zaciąganych na realizację inwestycji. Takie rozwiązania znajdziemy w programie odpowiadającym dzisiejszej „Modernizacji gospodarstw rolnych” (niektóre inwestycje będą nadal wspierane dotacjami), czy wsparciu na rozwój usług rolniczych. Ta forma wsparcia mimo, że nie tak atrakcyjna jak dotacja, będzie miała swoje zalety: bardziej elastyczne podejście do zakresu wspieranych inwestycji i beneficjentów (między innymi brak ograniczeń co do wielkości gospodarstwa) oraz możliwość uzyskania wsparcia na spłatę odsetek.
Niemniej jednak w każdym przypadku wspierana inwestycja będzie musiała wpisywać się cele stawiane poszczególnym rodzajom interwencji. A tu przewija się wsparcie dla inwestycji o charakterze innowacyjnym lub wpływającym na cyfryzację, automatyzację działalności rolniczej prowadzonej w gospodarstwie, w tym w rolnictwo precyzyjne. Warto mieć to na uwadze planując przyszłe inwestycje w gospodarstwie.
W nowej Wspólnej Polityce Rolnej szczególny nacisk kładzie się na wykorzystanie innowacji, nowych technologii i rozwiązań cyfrowych wspomagających produkcję rolniczą.
Technologia na przyszłość
Od nowoczesnych technologii w rolnictwie nie ma odwrotu. Duże oczekiwania w zakresie ograniczenia wpływu produkcji rolnej na środowisko i klimat, jakie przynosi koncepcja Zielonego Ładu, przy konieczności zachowania ekonomicznej opłacalności produkcji, wymuszą wręcz sięganie po rozwiązania rolnictwa precyzyjnego na coraz większą skalę. Precyzyjna aplikacja nawozów czy środków ochrony roślin to jednak nie tylko korzyści dla środowiska, ale i dla portfela rolnika w postaci wymiernych oszczędności w zużyciu bardzo drogich środków produkcji.
Rolnictwo precyzyjne wymaga jednak odpowiedniego wyposażenia technicznego gospodarstwa, którego bazą jest oczywiście ciągnik. Zakup nowego ciągnika dla większości gospodarstw jest inwestycją na lata i rozważając taką inwestycję trzeba mieć na uwadze, jak ta podstawowa maszyna w gospodarstwie spełni swoje zadania w przyszłości. Dlatego inwestycję w zakup maszyny otwierającej drzwi do wykorzystania rolnictwa precyzyjnego trzeba traktować priorytetowo tym bardziej, że i nowe rozdanie unijnych funduszy na rolnictwo będzie priorytetowo wspierać wykorzystanie w produkcji rolnej nowych technologii.
