Lotnisko Ivalo to najbardziej wysunięty na północ port lotniczy w Unii Europejskiej. Warunki atmosferyczne w okresie zimowym są tu wyjątkowo trudne – temperatura spada nawet do minus 40 stopni Celsjusza, pada bardzo dużo śniegu, a przez około miesiąc w ogóle nie świeci słońce. Dlatego też Ivalo było idealnym miejscem do przetestowania automatycznego odśnieżania.
O fińskim „snow-how” słyszano na lotniskach na całym świecie. Wiadomo na przykład, że obfite opady śniegu praktycznie nie wpływają na rozkład lotów na lotnisku w Helsinkach. W krajach, gdzie śnieg nie pada tak często i brakuje odpowiedniego przygotowania, opady mogą skutkować odwołanymi lotami i nawet kilkudniowymi opóźnieniami.
„W marcu wezwaliśmy do pomocy fińskie firmy posiadające odpowiednią wiedzę – Nokian Tyres, producenta narzędzi do odśnieżania Vammas (Fortbrand), dostawcę energii Neste i operatora lotnisk Finavię – w celu przetestowania automatycznego odśnieżania na lotnisku Ivalo” – mówi Matti Tiitinen, odpowiedzialny za nadzór projektu.
Zespół Valtry był dobrze przygotowany, ponieważ nasze ciągniki są często używane do odśnieżania pasów startowych i innych obszarów na lotniskach. Automatyczne sterowanie Valtra Guide, system kontroli maszyn ISOBUS i funkcje interfejsu SmartTouch takie jak U-Pilot stanowiły świetny punkt wyjścia dla eksperymentu. Rok wcześniej Valtra przeprowadziła już wraz z Nokian Tyres test polegający na automatycznym odśnieżeniu odcinka drogi przy prędkości do 73 km/h.
System automatycznego sterowania Valtra Guide bardzo ułatwia odśnieżanie pasów startowych, również w przypadku ciągników załogowych. System jest w stanie wykryć krańce i środek pasa startowego – nawet, jeżeli pokrywa go śnieg. Kontrola sekcji oparta na GPS zapewnia stosowanie odpowiedniej ilości chemikaliów do odladzania, co zmniejsza ich wpływ na środowisko oraz koszty eksploatacji.
Model koncepcyjny
Petri Hannukainen, odpowiedzialny za nadzór nad projektami badawczymi Valtry, podkreśla, że to dopiero wstępna próba, a jeszcze nie gotowy produkt. Eksperyment udowodnił jednak, że automatyczne odśnieżanie jest możliwe i że dalsze badania w tym zakresie we współpracy z Finavią mają sens.
„Lotniska mogą skorzystać na wykorzystaniu technologii pierwotnie stworzonej na potrzeby rolnictwa. Przykładowo funkcje Kontroli Sekcji i Zmiennego Dawkowania mogą być bardzo przydatne przy rozpylaniu drogich środków odladzających. Samochody ciężarowe takich funkcji nie oferują, nie mają też automatycznego sterowania” – mówi Hannukainen.
Ciągniki są tańsze i nadają się do bardziej uniwersalnych zastosowań na lotniskach niż wyspecjalizowane maszyny. Oba ciągniki Valtra T254 Versu użyte w eksperymencie wyposażone były w pługi śnieżne Arctic Machine z przodu i pługi wirnikowe Vammas z tyłu; ciągniki wyposażone były także w niezbędną do ich funkcjonowania hydraulikę, hamulce i źródło prądu. Wykorzystano również opony Nokian Hakkapeliitta TRI, pierwsze na świecie opony do ciągnika do zastosowań zimowych. Ciągniki przygotowano w Studiu Unlimited. Możliwe jest też automatyczne tankowanie maszyn paliwem odnawialnym.
Zautomatyzowane sterowanie, systemy zarządzania na uwrociu, kontrola sekcji i zmiennego tempa to wszystkie przykłady technologii rolniczych, które można wykorzystać również w zadaniach innych branż.
Ciągniki idealne do prac konserwacyjnych na lotniskach
W ostatnich latach liczba zastosowań ciągników zwiększyła się – nie są one już tylko wykorzystywane na polach i w lasach, ale też na drogach i w kontekstach miejskich. Zaczynają też być wykorzystywane między innymi w portach, kopalniach i siłach zbrojnych. Automatyczne sterowanie działa lepiej w zamkniętych środowiskach niż na przykład w ruchu drogowym lub lesie. Ciągniki autonomiczne znakomicie nadają się do miejsc takich jak porty i lotniska, gdzie inne czynności również są zautomatyzowane i sterowane zdalnie.„Ciągniki to ciekawa alternatywa w kontekście lotnisk, gdzie wystarcza szerokość robocza 4,5 metra. Ogólny koszt wykorzystania ciągników jest o wiele niższy niż w przypadku ciężarówek, a do tego traktory są o wiele bardziej uniwersalne i mogą być używane do różnych innych zadań, takich jak odśnieżanie zimą i koszenie trawy w lato” – mówi Tero Santamanner, specjalista ds. wyposażenia w firmie Finavia, fińskim operatorze lotnisk.
W marcu 2019 roku na lotnisku Ivalo przeprowadzono eksperyment mający na celu sprawdzenie, czy bezzałogowy ciągnik Valtra T254 Versu jest w stanie odśnieżyć pas startowy. Wyniki były obiecujące. Ciągniki wyposażone w system automatycznego sterowania mogą być kierowane przez program lub zdalnie.
